Kiểm tra hội chứng chuyển hoá: Phòng sớm mọi rủi ro sức khỏe

1. Hội chứng chuyển hoá là gì?

Hội chứng chuyển hoá là tập hợp nhiều yếu tố rủi ro chuyển hoá xuất hiện cùng lúc: tăng triglyceride máu, tăng huyết áp, béo phình vùng bụng, giảm cholesterol HDL và tăng đường huyết. Khi tồn tại đồng thời, các yếu tố này làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch và các biến chứng hệ thống.

2. Nguyên nhân của hội chứng chuyển hoá

Các yếu tố được ghi nhận có liên quan đến sự hình thành hội chứng chuyển hoá gồm:

• Đề kháng insulin
• Yếu tố di truyền
• Béo phì, đặc biệt là béo bụng
• Căng thẳng (stress)
• Giảm hoạt động thể chất
• Tăng hoạt tính thần kinh giao cảm

Trong đó, đề kháng insulin được xem là nguyên nhân then chốt, đóng vai trò trung tâm trong toàn bộ quá trình rối loạn chuyển hoá. 

Nhiều nghiên cứu cho thấy tình trạng đề kháng insulin liên quan đến béo phì, đặc biệt béo bụng chính là yếu tố gốc rễ góp phần dẫn đến sự xuất hiện đồng thời của các rối loạn trong hội chứng chuyển hoá. Đây là lý do vì sao kiểm soát cân nặng và vòng eo luôn được coi là biện pháp quan trọng hàng đầu trong phòng ngừa hội chứng này.

3. Nguy cơ nếu không kiểm soát hội chứng chuyển hoá

Khi hội chứng chuyển hoá không được quản lý đúng cách, nguy cơ xuất hiện các bệnh lý mạn tính nghiêm trọng tăng rõ rệt. Những biến chứng thường gặp bao gồm:

• Đái tháo đường
• Đau thắt ngực và nhồi máu cơ tim
• Đột quỵ
• Gan nhiễm mỡ
• Bệnh thận mạn tính
• Sỏi mật
• Các loại ung thư liên quan

Không chỉ gia tăng nguy cơ mắc bệnh, hội chứng chuyển hoá còn làm tăng tỷ lệ tử vong và làm xuất hiện với tần suất cao hơn nhiều loại ung thư cũng như các tổn thương cơ quan. Điều này cho thấy việc kiểm soát đường huyết, huyết áp, mỡ máu và cân nặng không chỉ mang ý nghĩa phòng bệnh mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe lâu dài và tuổi thọ.

4. 13 hạng mục kiểm tra theo khuyến nghị

Để đánh giá toàn diện nguy cơ và mức độ rối loạn của hội chứng chuyển hoá, sau đây là 13 hạng mục xét nghiệm và đo lường quan trọng gồm:

1. Xét nghiệm máu tổng quát (CBC)
2. Xét nghiệm nước tiểu tổng quát
3. Đường huyết (Glucose, HbA1c)
4. Mỡ máu gồm Triglyceride, Total Cholesterol, LDL, HDL
5. Điện giải đồ
6. Chức năng gan (AST, ALT, GGT)
7. Chức năng thận (BUN, Creatinine)
8. Vitamin D
9. Vitamin nhóm B
10. Sắt / Ferritin
11. CK / CK-MB
12. Chức năng tuyến giáp
13. Nồng độ axit lactic (Lactate)

Các xét nghiệm này cung cấp cái nhìn tổng thể về tình trạng chuyển hoá, khả năng điều hoà đường huyết, lipid máu, chức năng gan thận, cũng như mức độ viêm và tổn thương cơ quan. Nhờ đó, bác sĩ có thể đánh giá chính xác nguy cơ bệnh tim mạch, đái tháo đường và các rối loạn liên quan để đưa ra hướng quản lý phù hợp.

5. Phương pháp phòng ngừa hội chứng chuyển hoá

Phòng ngừa hội chứng chuyển hoá chủ yếu dựa vào thay đổi lối sống, tập trung vào kiểm soát cân nặng, chế độ ăn uống và duy trì hoạt động thể lực. Các khuyến nghị cụ thể như sau:

- Duy trì cân nặng lý tưởng, đặc biệt chú trọng giảm mỡ vùng bụng. Chỉ số vòng eo được khuyến nghị: Nam < 90 cm, Nữ < 85 cm.

- Hạn chế đồ uống có cồn theo mức độ cho phép:

• Nam khoảng 2 ly (20 g cồn)/ngày
• Nữ khoảng 1 ly (10 g cồn)/ngày

- Không hút thuốc, vì thuốc lá làm tăng rối loạn chuyển hoá và nguy cơ bệnh tim mạch.

- Tập luyện đều đặn, kết hợp nhiều hình thức:

• Hoạt động aerobic cường độ trung bình 2,5 - 5 giờ mỗi tuần
• Các bài tập cường độ cao hoặc rèn sức mạnh 1 - 1,5 giờ mỗi tuần

- Duy trì chế độ ăn hợp lý, hướng đến giảm tích mỡ bụng, kiểm soát năng lượng nạp vào và hỗ trợ cải thiện đề kháng insulin.

Các yếu tố của hội chứng chuyển hoá có liên quan có liên quan mật thiết đến thói quen sinh hoạt, do đó việc thay đổi lối sống tích cực là rất quan trọng. Duy trì lối sống lành mạnh sẽ giúp phòng ngừa và làm giảm nguy cơ mắc hội chứng chuyển hoá.

Hội chứng chuyển hoá là tình trạng phổ biến nhưng tiến triển thầm lặng và có thể gây nhiều biến chứng nặng nề. Nắm rõ nguyên nhân và cách phòng ngừa giúp chúng ta chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe tim mạch và chuyển hoá. Nếu có dấu hiệu nghi ngờ, bạn có thể liên hệ với I-Medicare để được hỗ trợ và hướng dẫn phù hợp về sức khỏe.

Đặt lịch tại đây

🇻🇳 PHÒNG KHÁM ĐA KHOA I-MEDICARE 🇰🇷

Địa chỉ: Tầng 1, Trung tâm thương mại The Garden, Mễ Trì, Hà Nội

Hotline: 024.3880.3333

Thứ Hai - Thứ Sáu: 8:30 - 19:30 | Thứ Bảy: 8:30 - 17:30 | Chủ nhật: 8:30 - 15:30

Website: imedi.com.vn

Zalo OA: zalo.me/pkdkimedicare

KakaoTalk: http://pf.kakao.com/_WxikRK

Facebook: https://www.facebook.com/pkdk.imedicare