Bà bầu bị viêm họng ở 3 tháng giữa thường không nguy hiểm nếu được chăm sóc đúng cách, nhưng vẫn cần theo dõi chặt chẽ. Giai đoạn này thai nhi đã ổn định hơn, tuy nhiên nhiễm trùng không kiểm soát có thể dẫn đến sốt cao, ho kéo dài, viêm phế quản hoặc dùng sai thuốc gây ảnh hưởng thai. Mẹ nên nghỉ ngơi, súc họng nước muối, uống đủ nước và đi khám khi đau tăng, sốt trên 38,5°C hoặc ho nhiều để được bác sĩ chỉ định điều trị an toàn cho thai kỳ.
Viêm họng do virus thường tự khỏi sau 5-7 ngày và ít gây nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu mẹ bầu sốt cao trên 38,5°C kéo dài hơn 24 giờ, nhiệt độ cơ thể tăng có thể ảnh hưởng đến môi trường phát triển của thai nhi.
Trường hợp viêm họng do vi khuẩn Streptococcus nhóm A mà không điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiễm trùng nặng, thậm chí ảnh hưởng tim mạch của mẹ. Vì vậy, mẹ bầu cần theo dõi sát triệu chứng và đi khám khi có dấu hiệu bất thường.
Khi bị viêm họng, nhiều mẹ bầu sẽ khó ăn uống do đau rát khi nuốt. Nếu kéo dài, tình trạng này dễ dẫn đến mất nước và thiếu dinh dưỡng, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của thai nhi.
Ở tam cá nguyệt thứ hai, bé đang tăng trưởng nhanh về cân nặng và hoàn thiện hệ thần kinh, nên việc mẹ duy trì dinh dưỡng là cực kỳ quan trọng. Ngoài ra, stress và mệt mỏi do viêm họng kéo dài cũng có thể làm tăng nguy cơ co thắt tử cung sớm ở một số trường hợp nhạy cảm.
Có nhiều yếu tố khiến mẹ bầu dễ bị viêm họng trong giai đoạn giữa thai kỳ. Việc hiểu rõ các nguyên nhân này sẽ giúp mẹ chủ động phòng tránh tốt hơn và giảm nguy cơ tái phát.
Trong thai kỳ, hệ miễn dịch của mẹ được điều chỉnh để không nhầm lẫn và tấn công thai nhi vốn mang một nửa gen từ bố. Điều này khiến sức đề kháng tự nhiên suy giảm, mẹ dễ bị vi khuẩn và virus xâm nhập hơn. Dù 3 tháng giữa là giai đoạn ổn định, hệ miễn dịch vẫn chưa hoạt động như bình thường, nên một cơn cảm lạnh nhẹ ở người khỏe mạnh có thể trở nên nặng hơn đối với mẹ bầu.
Viêm họng ở mẹ bầu chủ yếu do virus như cúm, adenovirus hoặc coronavirus thông thường, đây là những tác nhân dễ lây qua đường hô hấp và tiếp xúc với bề mặt nhiễm bệnh.
Tuy nhiên, khoảng 15-30% trường hợp là do vi khuẩn Streptococcus nhóm A, dạng này cần được điều trị bằng kháng sinh để tránh biến chứng. Khác biệt quan trọng là viêm họng do virus thường kèm theo ho, sổ mũi, còn viêm họng do vi khuẩn thường chỉ đau họng dữ dội, hạch cổ sưng và có thể xuất hiện mủ.
Không khí khô, đặc biệt vào mùa đông hoặc khi mẹ ở trong phòng máy lạnh nhiều, khiến niêm mạc họng dễ bị khô rát và kích ứng. Ở 3 tháng giữa, mẹ bầu thường cảm thấy dễ chịu hơn sau giai đoạn nghén nên hoạt động nhiều hơn, tiếp xúc đông người hơn, từ đó làm tăng nguy cơ nhiễm virus. Ngoài ra, trào ngược axit dạ dày là tình trạng phổ biến do tử cung lớn dần đẩy dạ dày lên, cũng có thể gây đau rát họng và làm họng dễ viêm hơn.
Mặc dù viêm họng thường nhẹ và có thể tự khỏi, mẹ bầu vẫn cần nhận biết các dấu hiệu cảnh báo để đi khám sớm và tránh biến chứng.
Nếu mẹ bầu sốt trên 38.5°C kéo dài quá 24 giờ dù đã hạ sốt bằng các biện pháp vật lý, đây là dấu hiệu cần đi khám ngay. Sốt cao không chỉ làm mẹ mệt mỏi mà còn có thể ảnh hưởng đến nhịp tim thai và gây mất nước. Một số trường hợp sốt tăng nhanh kèm ớn lạnh, run rẩy, cho thấy khả năng nhiễm trùng nặng hơn và cần được bác sĩ đánh giá kịp thời.
Nếu tình trạng viêm họng khiến amidan sưng nhiều, mẹ bầu có thể gặp khó khăn khi nuốt nước bọt hoặc thậm chí thấy hơi thở bị cản trở. Đây là dấu hiệu nguy hiểm vì có thể dẫn đến tắc nghẽn đường thở. Mẹ cần cảnh giác khi xuất hiện tiếng thở khò khè, cảm giác nghẹn ở cổ, hoặc phải ngồi thẳng mới thở dễ hơn.
Ngoài ra, nếu mẹ không thể uống được nước trong 12 giờ, nguy cơ mất nước rất cao và cần đến bệnh viện để được truyền dịch kịp thời.
Đau bụng dưới, co thắt tử cung liên tục hoặc chảy máu âm đạo khi đang viêm họng là những dấu hiệu cần đặc biệt lưu ý. Dù không phải lúc nào cũng liên quan trực tiếp, nhưng nhiễm trùng nặng có thể kích thích tử cung co bóp sớm.
Nếu mẹ xuất hiện thêm phát ban, đau khớp hoặc nước tiểu sẫm màu, đây có thể là dấu hiệu nhiễm trùng toàn thân. Một cảnh báo quan trọng khác là thai máy giảm rõ rệt trong 24 giờ, mẹ cần đi khám ngay để kiểm tra tình trạng của em bé.
Đây là băn khoăn rất phổ biến của mẹ bầu khi bị viêm họng. Mẹ vẫn có thể dùng thuốc, nhưng chỉ với những loại được chứng minh an toàn trong thai kỳ và phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ.
Việc tự ý dùng thuốc, tăng liều hoặc kết hợp nhiều loại có thể gây rủi ro cho cả mẹ và em bé. Vì vậy, nếu triệu chứng kéo dài, nặng lên hoặc kèm dấu hiệu bất thường, mẹ nên đi khám để được tư vấn điều trị phù hợp và an toàn nhất.
Paracetamol là lựa chọn an toàn nhất cho mẹ bầu ở mọi giai đoạn thai kỳ khi cần giảm đau, hạ sốt. Liều thường dùng là 500-650 mg mỗi lần, cách nhau 4-6 giờ và không vượt quá 4.000 mg trong 24 giờ.
Tuy nhiên, thuốc chỉ giảm triệu chứng mà không điều trị nguyên nhân, nên nếu sau 3 ngày dùng mà không cải thiện, mẹ cần đi khám để kiểm tra nguy cơ nhiễm khuẩn. Mẹ cũng cần tránh hoàn toàn các thuốc chống viêm như ibuprofen hoặc aspirin trong 3 tháng giữa vì có thể ảnh hưởng xấu đến thai nhi.
Kháng sinh chỉ được dùng khi bác sĩ xác định mẹ bầu bị viêm họng do vi khuẩn, thông qua test nhanh Streptococcus hoặc cấy họng. Amoxicillin nhóm penicillin là lựa chọn an toàn và thường được ưu tiên.
Nếu mẹ dị ứng penicillin, bác sĩ có thể thay thế bằng azithromycin hoặc cephalexin. Điều quan trọng là phải uống đúng liều, đủ thời gian từ 7-10 ngày ngay cả khi đã đỡ bệnh, vì ngừng sớm có thể gây kháng thuốc và khiến bệnh tái phát nặng hơn.
Các loại xịt họng chứa corticosteroid liều cao, dung dịch súc miệng có cồn hoặc iodine, và viên ngậm họng có benzocaine nồng độ mạnh đều không phù hợp cho mẹ bầu.
Một số thuốc ho chứa codeine hoặc dextromethorphan liều cao cũng nên tránh vì chưa có đủ dữ liệu an toàn trong thai kỳ. Thay vì vậy, nếu ho nhiều, mẹ có thể sử dụng mật ong pha nước ấm hoặc si-rô ho thảo dược đã được bác sĩ cho phép để giảm triệu chứng an toàn hơn.
Bên cạnh việc dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ, mẹ bầu còn có nhiều biện pháp tự nhiên giúp giảm đau họng hiệu quả và hoàn toàn an toàn cho thai nhi. Những cách này hỗ trợ làm dịu niêm mạc, giảm viêm và cải thiện cảm giác khó chịu mà không gây tác dụng phụ.
Súc họng bằng nước muối ấm là một trong những biện pháp đơn giản nhưng rất hiệu quả giúp mẹ bầu giảm đau và giảm viêm họng. Cách này an toàn, dễ thực hiện hằng ngày và hỗ trợ làm sạch niêm mạc họng.
Cách thực hiện đúng:
Nhiều mẹ bầu nhận thấy họng dễ chịu hơn chỉ sau 1-2 ngày thực hiện đều đặn.
Khi bị viêm họng, việc uống đủ nước và ăn các món dễ nuốt đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục. Dưỡng ẩm cho cơ thể giúp niêm mạc họng bớt khô rát, đồng thời hạn chế nguy cơ mất nước ở mẹ bầu.
Mẹ nên áp dụng các nguyên tắc sau:
Nếu tình trạng đau họng khiến ăn uống khó khăn kéo dài, mẹ nên đi khám để được hỗ trợ kịp thời.
Giữ cho phòng có độ ẩm phù hợp rất quan trọng, lý tưởng là từ 40-50% để tránh làm khô niêm mạc họng. Nếu có máy tạo ẩm, mẹ nên sử dụng thường xuyên, nếu không, có thể đặt chậu nước hoặc treo khăn ướt trong phòng để tăng độ ẩm tự nhiên. Nghỉ ngơi đầy đủ cũng giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn, mẹ bầu nên ngủ 8-9 tiếng mỗi đêm và cho phép mình nghỉ thêm khi cần.
Ngoài ra, hãy bảo vệ giọng nói bằng cách hạn chế nói nhiều hoặc nói lớn, vì điều này làm tăng căng thẳng dây thanh quản và khiến viêm họng lâu khỏi hơn. Nếu cần giao tiếp, hãy nói nhẹ nhàng thay vì thì thầm, vì thì thầm thực tế còn tạo áp lực lên dây thanh nhiều hơn.
Phòng bệnh luôn quan trọng hơn chữa bệnh, đặc biệt với mẹ bầu khi việc dùng thuốc bị hạn chế và cần đảm bảo an toàn tối đa cho thai nhi. Việc chủ động bảo vệ sức khỏe ngay từ đầu sẽ giúp mẹ giảm nguy cơ viêm họng và hạn chế các biến chứng không mong muốn.
Chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp mẹ bầu tăng cường miễn dịch và giảm nguy cơ viêm họng trong 3 tháng giữa. Dưới đây là những nhóm thực phẩm quan trọng mẹ nên bổ sung hằng ngày:
Lưu ý: Không tự ý uống viên vitamin C liều cao khi chưa hỏi ý kiến bác sĩ vì có thể gây rối loạn tiêu hóa hoặc ảnh hưởng thai kỳ.
Vệ sinh cá nhân đúng cách giúp mẹ bầu giảm đáng kể nguy cơ bị viêm họng và các bệnh hô hấp khác. Mẹ nên duy trì những thói quen sau để bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và bé:
Khi bị viêm họng, việc uống đủ nước còn quan trọng hơn cả việc ăn uống. Để giúp cơ thể nhanh hồi phục và giảm kích ứng họng, mẹ bầu có thể áp dụng các lưu ý sau:
Bà bầu bị viêm họng 3 tháng giữa thường không quá nguy hiểm nếu được chăm sóc đúng cách, nhưng vẫn cần theo dõi sát để tránh ảnh hưởng đến thai nhi. Nhận diện sớm dấu hiệu bất thường và xử trí an toàn sẽ giúp mẹ yên tâm hơn. Nếu triệu chứng kéo dài quá 5-7 ngày, mẹ nên đến Phòng khám Đa khoa I-Medicare để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Tiếng Việt
English
한국어
