Bị cúm A thường ngừng lây sau khoảng 5-7 ngày từ khi bệnh khởi phát, lúc này triệu chứng sốt giảm và cơ thể bắt đầu hồi phục. Trẻ nhỏ, người già hoặc người có hệ miễn dịch yếu có thể kéo dài thời gian lây đến 7-10 ngày. Trong thời gian này, duy trì cách ly, đeo khẩu trang và vệ sinh tay thường xuyên giúp ngăn ngừa lây lan cho người khác.
Người bệnh cúm A có khả năng lây nhiễm cao nhất ngay từ 24 giờ trước khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên. Đây là giai đoạn nguy hiểm vì virus đã bắt đầu nhân lên mạnh và có thể truyền sang người khác qua đường hô hấp. Trong 3-4 ngày đầu sau khi có triệu chứng, lượng virus trong dịch tiết đường hô hấp đạt đỉnh, khiến nguy cơ lây lan rất lớn.
Các điểm cần lưu ý:
Với người lớn khỏe mạnh, khả năng lây nhiễm cúm A thường kéo dài khoảng 5-7 ngày kể từ khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên. Tuy nguy cơ lây giảm dần theo thời gian, virus vẫn có thể tồn tại ở mức thấp ngay cả sau ngày thứ 7.
Các điểm cần lưu ý:
Nhiều người lầm tưởng rằng khi hết sốt và cảm thấy khỏe hơn là không còn lây bệnh. Thực tế, bạn vẫn có thể truyền virus trong 24-48 giờ tiếp theo sau khi hết sốt hoàn toàn. Virus cúm A vẫn tồn tại trong đường hô hấp và có thể lây sang người khác qua ho, hắt hơi hoặc nói chuyện.
Không phải ai cũng có cùng thời gian lây nhiễm cúm A. Một số yếu tố cụ thể có thể kéo dài hoặc rút ngắn thời gian virus lây lan giữa người này với người khác.
Hệ miễn dịch đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát và loại bỏ virus cúm A khỏi cơ thể. Những người có hệ miễn dịch khỏe mạnh thường loại bỏ virus nhanh, nhờ đó thời gian lây nhiễm ngắn hơn.
Ngược lại, những người có hệ miễn dịch yếu như bệnh nhân ung thư đang hóa trị, người nhiễm HIV, người ghép tạng hoặc người cao tuổi khó kiểm soát sự nhân lên của virus, dẫn đến việc phát tán virus kéo dài hơn nhiều so với người bình thường.
Ngoài ra, các bệnh lý mạn tính như tiểu đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản hay bệnh tim mạch cũng làm giảm khả năng đáp ứng miễn dịch, khiến thời gian lây nhiễm kéo dài và nguy cơ biến chứng cao hơn.
Trẻ nhỏ, đặc biệt là dưới 5 tuổi, có hệ miễn dịch chưa phát triển đầy đủ nên thường lây nhiễm cúm A lâu hơn người lớn. Hệ hô hấp còn non nớt khiến lượng virus được sản xuất nhiều hơn, đồng thời thời gian đào thải virus khỏi cơ thể cũng kéo dài. Đây là lý do các trường mầm non và tiểu học thường trở thành ổ dịch cúm nghiêm trọng.
Ở người cao tuổi, mặc dù hệ miễn dịch đã trải qua nhiều lần tiếp xúc với virus, khả năng đáp ứng miễn dịch lại suy giảm theo tuổi tác. Những người trên 65 tuổi không chỉ dễ mắc cúm A nặng hơn mà còn có thể lây nhiễm lâu hơn do cơ thể loại bỏ virus chậm.
Các thuốc kháng virus như oseltamivir (Tamiflu) hoặc zanamivir có thể giúp rút ngắn thời gian lây nhiễm nếu được sử dụng sớm, tốt nhất trong vòng 48 giờ kể từ khi xuất hiện triệu chứng.
Những thuốc này không tiêu diệt virus hoàn toàn, nhưng ngăn virus nhân lên và lan ra trong cơ thể, nhờ đó giảm lượng virus phát tán ra môi trường.
Người dùng thuốc kháng virus đúng cách thường có thể giảm 1-2 ngày thời gian lây nhiễm so với người không dùng thuốc. Tuy nhiên, không nên vì vậy mà tự ý kết thúc cách ly. Cần tuân thủ thời gian cách ly tối thiểu theo hướng dẫn y tế để bảo vệ bản thân và người xung quanh.
Môi trường xung quanh đóng vai trò quan trọng trong việc lây lan virus cúm A. Trong những không gian kín, đông người và thông gió kém, virus có thể tồn tại lâu hơn trên không khí và bề mặt vật dụng, khiến khả năng lây nhiễm cho người khác cao và kéo dài.
Độ ẩm không khí cũng ảnh hưởng đến sự sống sót của virus. Trong môi trường khô hanh, các giọt bắn chứa virus có thể bay xa hơn và tồn tại lâu hơn, làm tăng nguy cơ lây truyền.
Làm sao để biết mình đã không còn nguy cơ lây cúm A cho người khác? Có một số dấu hiệu rõ ràng mà bạn có thể theo dõi để đánh giá.
Hết sốt tự nhiên là dấu hiệu quan trọng cho thấy cơ thể đang kiểm soát tốt virus cúm A. Tuy nhiên, cần hiểu rõ hết sốt tự nhiên nghĩa là nhiệt độ cơ thể trở về bình thường dưới 37,5°C mà không dùng thuốc hạ sốt. Nếu bạn vẫn cần dùng thuốc để duy trì nhiệt độ, cơ thể vẫn đang chiến đấu và vẫn có khả năng lây bệnh.
Ho và sổ mũi là những triệu chứng chính khiến virus cúm A lây lan. Khi ho hoặc hắt hơi, hàng nghìn giọt bắn chứa virus có thể bay ra không khí và di chuyển tới khoảng 2 mét. Dấu hiệu ho nhiều, đặc biệt là ho có đờm, cho thấy đường hô hấp vẫn còn virus và khả năng lây bệnh vẫn tồn tại.
Sau khi cơ thể kiểm soát phần lớn virus cúm A, mức độ mệt mỏi, đau nhức cơ và kiệt sức sẽ giảm dần, năng lượng trở lại, và bạn có thể thực hiện các hoạt động hàng ngày bình thường hơn. Đây là dấu hiệu tích cực cho thấy cơ thể đang hồi phục, nhưng không đồng nghĩa với việc hoàn toàn hết lây bệnh.
Với người lớn khỏe mạnh, nếu đã trôi qua 7 ngày kể từ khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên, đồng thời hết sốt tự nhiên ít nhất 24 giờ và các triệu chứng khác cải thiện rõ rệt, khả năng lây nhiễm đã giảm đáng kể.
Tuy nhiên, trẻ em và những người có bệnh lý nền có thể cần thời gian lâu hơn, đôi khi lên đến 10 ngày hoặc hơn, để virus hoàn toàn giảm xuống mức an toàn.
Ngay cả khi đang trong giai đoạn có khả năng lây cúm A, bạn vẫn có thể áp dụng nhiều biện pháp hiệu quả để bảo vệ người xung quanh khỏi bị nhiễm bệnh.
Khi đang nhiễm cúm A, việc cách ly đúng cách là rất quan trọng để hạn chế lây lan cho người khác. Không chỉ đơn giản là ở nhà, bạn cần tạo một không gian riêng biệt và tuân thủ các biện pháp phòng ngừa nghiêm ngặt.
Virus cúm A có thể tồn tại nhiều trên tay người bệnh và lây lan dễ dàng khi họ ho, hắt hơi hoặc chạm vào mũi. Vệ sinh tay và thực hiện các biện pháp che chắn đúng cách là bước quan trọng để ngăn chặn sự lây lan trong gia đình và cộng đồng.
Virus cúm A có thể tồn tại trên bề mặt vật dụng từ vài giờ đến vài ngày, tùy thuộc vào chất liệu và điều kiện môi trường. Việc vệ sinh và khử trùng các bề mặt thường xuyên chạm vào là cách hiệu quả để giảm nguy cơ lây nhiễm trong gia đình và nơi làm việc.
Khẩu trang y tế chuẩn giúp ngăn phần lớn các giọt bắn chứa virus khi bạn ho, hắt hơi hoặc nói chuyện, giảm nguy cơ lây nhiễm cho người xung quanh. Người bệnh cúm A nên đeo khẩu trang bất cứ khi ở cùng người khác trong phòng hoặc khi di chuyển trong nhà. Khẩu trang phải được đeo đúng cách, che kín mũi và miệng, ôm sát mặt, không để khe hở.
Mở cửa sổ để thông gió là cách đơn giản nhưng hiệu quả giúp làm loãng nồng độ virus trong không khí, giảm nguy cơ lây lan. Nếu thời tiết không cho phép mở cửa liên tục, hãy mở định kỳ vài lần trong ngày, mỗi lần 10-15 phút. Sử dụng quạt để tạo luồng gió từ trong nhà ra ngoài cũng giúp đẩy virus ra khỏi không gian sống.
Nhiều người thường nhầm tưởng rằng khi hết sốt và cảm thấy khỏe hơn thì không cần theo dõi nữa. Thực tế, vẫn có những tình huống cụ thể mà bạn cần tái khám ngay cả khi các triệu chứng ban đầu đã giảm hoặc biến mất.
Ngay cả khi bạn đã cảm thấy khỏe hơn sau vài ngày, sự xuất hiện lại của các triệu chứng nghiêm trọng là dấu hiệu cảnh báo cần chú ý. Tái phát các triệu chứng như sốt cao, khó thở hay ho ra đờm đặc không phải là hiện tượng bình thường và có thể chỉ ra biến chứng nghiêm trọng.
Bạn nên đặc biệt quan tâm đến các dấu hiệu sau:
Những dấu hiệu này có thể liên quan đến biến chứng như viêm phổi do nhiễm khuẩn thứ phát, viêm phế quản cấp hoặc các vấn đề tim mạch. Khi xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào trong số này, bạn cần được khám và đánh giá y tế kịp thời để xử lý đúng cách.
Sau khi nhiễm cúm A, cảm giác mệt mỏi nhẹ là điều bình thường, nhưng nếu sau 2 tuần bạn vẫn kiệt sức, không thể sinh hoạt hay làm việc bình thường, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Điều này đòi hỏi sự đánh giá y tế để đảm bảo không có biến chứng nghiêm trọng.
Cần đặc biệt lưu ý các tình trạng sau:
Bác sĩ có thể đề nghị các xét nghiệm và kiểm tra để đánh giá toàn diện sức khỏe, bao gồm:
Những người cao tuổi trên 65, phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ dưới 5 tuổi, hoặc người mắc các bệnh mạn tính như tiểu đường, tim mạch, thận, gan, hen phế quản, hoặc suy giảm miễn dịch cần được theo dõi cẩn thận ngay cả khi các triệu chứng cúm đã qua. Nhóm này có nguy cơ biến chứng cao và các vấn đề sức khỏe có thể xuất hiện âm thầm mà không có dấu hiệu rõ ràng.
Cần lưu ý các biện pháp sau:
Nếu sau khi bạn mắc cúm, nhiều người trong gia đình hoặc đồng nghiệp cũng xuất hiện triệu chứng nặng hoặc biến chứng, đây có thể là dấu hiệu chủng virus bạn nhiễm có độc lực cao hơn bình thường. Thông tin này cần được báo cho bác sĩ để có thể cảnh báo y tế công cộng và đưa ra các biện pháp phòng ngừa phù hợp.
Những điểm cần lưu ý:
Khỏi cúm A một lần không có nghĩa là cơ thể bạn đã miễn dịch vĩnh viễn. Virus cúm liên tục biến đổi, nên bạn vẫn có thể nhiễm lại với các chủng khác.
Tiêm vaccine cúm mùa là cách phòng ngừa hiệu quả nhất hiện nay, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh nặng và biến chứng. Mỗi năm, vaccine được cập nhật dựa trên dự đoán các chủng virus có khả năng lưu hành. Ngay cả khi bạn vừa khỏi cúm A, tiêm vaccine vẫn quan trọng để bảo vệ mùa cúm tiếp theo.
Vệ sinh cá nhân là yếu tố quan trọng không chỉ khi bạn đang bị cúm mà còn giúp phòng ngừa tái nhiễm hiệu quả. Thói quen rửa tay thường xuyên trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi tiếp xúc với bề mặt công cộng hoặc sau khi ho, hắt hơi cần được duy trì đều đặn. Đồng thời, hạn chế chạm tay vào mắt, mũi, miệng để ngăn virus xâm nhập.
Một hệ miễn dịch khỏe mạnh chính là hàng rào bảo vệ tốt nhất chống lại các loại nhiễm trùng, bao gồm cả cúm A. Chế độ ăn cân bằng, giàu trái cây, rau xanh, protein chất lượng cao và ngũ cốc nguyên hạt cung cấp các vitamin và khoáng chất cần thiết cho hệ miễn dịch. Đặc biệt, vitamin C, vitamin D, kẽm và selen có vai trò quan trọng trong việc tăng cường khả năng phòng bệnh.
Ngủ đủ 7-9 tiếng mỗi đêm giúp cơ thể sản xuất tế bào miễn dịch và phục hồi sau tổn thương hàng ngày, trong khi thiếu ngủ kéo dài làm suy yếu phản ứng miễn dịch, khiến bạn dễ nhiễm bệnh và khó hồi phục hơn.
Tập thể dục đều đặn với cường độ vừa phải, như đi bộ nhanh, chạy bộ nhẹ, bơi lội hay yoga, giúp tuần hoàn máu tốt hơn, hỗ trợ các tế bào miễn dịch di chuyển hiệu quả khắp cơ thể và tăng khả năng phòng chống virus.
Stress kéo dài làm tăng nồng độ cortisol trong máu, một hormone có khả năng ức chế hệ miễn dịch. Khi cơ thể liên tục trong trạng thái căng thẳng và lo âu, khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh bị suy giảm, khiến bạn dễ mắc các nhiễm trùng hơn. Quản lý stress thông qua thiền, hít thở sâu, dành thời gian cho sở thích cá nhân hoặc kết nối với bạn bè và người thân sẽ giúp tăng cường sức đề kháng.
Sau khi khỏi cúm A, không nên vội trở lại nhịp sống căng thẳng ngay lập tức. Hãy cho cơ thể thời gian phục hồi hoàn toàn và tránh làm việc quá sức trong vài tuần đầu, bởi cơ thể vừa trải qua một “cuộc chiến” với virus và cần được nghỉ ngơi để tái tạo sức mạnh.
Virus cúm dễ lây lan trong môi trường bẩn, ẩm ướt và thiếu thông thoáng. Để giảm nguy cơ nhiễm bệnh, cần thường xuyên vệ sinh nhà cửa, giặt giũ đồ vải, phơi nệm và gối dưới ánh nắng, đồng thời đảm bảo không khí trong nhà luôn lưu thông. Máy lọc không khí có bộ lọc HEPA cũng là một giải pháp hữu ích, đặc biệt cho những gia đình có người thuộc nhóm nguy cơ cao.
Ngoài ra, cần tránh để đồ dùng cá nhân như khăn mặt, bàn chải đánh răng chạm vào nhau. Mỗi người nên sử dụng bộ đồ dùng riêng và không chia sẻ với bất kỳ ai, kể cả trong cùng gia đình.
Hãy chú ý lắng nghe cơ thể để phát hiện sớm các dấu hiệu đầu tiên của nhiễm trùng. Những triệu chứng như mệt mỏi bất thường, đau họng nhẹ, sổ mũi hoặc khó chịu toàn thân có thể là tín hiệu cảnh báo. Khi nhận thấy những dấu hiệu này trong mùa cúm, bạn nên tự cách ly, nghỉ ngơi đầy đủ và uống nhiều nước, đồng thời theo dõi sát diễn biến sức khỏe.
Nếu các triệu chứng tiến triển nhanh hoặc xuất hiện dấu hiệu nghiêm trọng như sốt cao trên 39°C, khó thở, đau ngực, lú lẫn hoặc nôn mửa liên tục, cần đến cơ sở y tế ngay. Can thiệp sớm bằng thuốc kháng virus trong vòng 48 giờ đầu có thể giảm đáng kể mức độ nghiêm trọng và rút ngắn thời gian mắc bệnh.
Cúm A bao lâu thì hết lây phụ thuộc nhiều yếu tố, ở người khỏe mạnh thường lây nhiễm khoảng 5-7 ngày sau khi xuất hiện triệu chứng. Hiểu được thời gian này sẽ giúp bạn bảo vệ bản thân và những người xung quanh. Hãy chủ động tiêm phòng vaccine và duy trì lối sống lành mạnh, tham khảo tư vấn từ phòng khám đa khoa I-Medicare để bảo vệ sức khỏe toàn diện.
Tiếng Việt
English
한국어
