Không nên thụ thai khi đang bị cảm cúm, đặc biệt là cúm do virus. Ở giai đoạn này, cơ thể đang suy giảm miễn dịch, có thể kèm sốt cao và phải dùng thuốc, làm giảm khả năng thụ thai và tiềm ẩn nguy cơ cho phôi thai trong những tuần đầu. Tốt nhất, vợ chồng nên đợi khỏi bệnh hoàn toàn, sức khỏe ổn định và ngưng thuốc rồi mới mang thai để đảm bảo an toàn cho mẹ và thai nhi.
Khi bị cảm cúm, cơ thể đang phải tập trung chống lại virus nên chưa sẵn sàng cho quá trình thụ thai. Ở nữ giới, phản ứng viêm và sốt cao có thể làm rối loạn nội tiết, khiến phôi thai khó làm tổ và phát triển ổn định trong giai đoạn rất sớm.
Ở nam giới, virus cúm và tình trạng sốt cũng có thể ảnh hưởng tạm thời đến chất lượng tinh trùng. Nhiệt độ cơ thể tăng cao làm giảm khả năng di chuyển và sức sống của tinh trùng, từ đó làm giảm khả năng thụ thai trong thời gian đang mắc bệnh.
Thụ thai khi đang bị cúm tiềm ẩn hai nhóm rủi ro chính cần cân nhắc kỹ:
- Giảm khả năng thụ thai: Khi cơ thể đang nhiễm cúm, sức khỏe suy yếu và rối loạn nội môi khiến môi trường không thuận lợi cho quá trình thụ tinh và làm tổ của phôi.
- Nguy cơ trong giai đoạn đầu thai kỳ: Nếu vẫn thụ thai, những tuần đầu trong giai đoạn hình thành cơ quan sẽ diễn ra khi cơ thể mẹ đang mệt mỏi, sốt hoặc viêm, làm tăng nguy cơ ảnh hưởng đến sự phát triển của thai.
Ngoài bản thân bệnh cúm, việc sử dụng thuốc điều trị cũng là mối lo lớn khi có khả năng mang thai. Nhiều loại thuốc cảm cúm, kể cả thuốc hạ sốt hay giảm đau thông thường, không được khuyến cáo dùng trong 3 tháng đầu thai kỳ. Điều này khiến người phụ nữ rơi vào tình thế khó xử: hoặc phải chịu đựng triệu chứng bệnh, hoặc dùng thuốc trong tâm lý lo lắng về nguy cơ ảnh hưởng đến thai nhi.
Virus cúm, dù là cúm thông thường hay cúm mùa, đều khiến cơ thể xảy ra nhiều thay đổi về miễn dịch và sinh lý. Những biến đổi này có thể ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến khả năng thụ thai trong thời gian mắc bệnh.
Khi bị nhiễm virus cúm, cơ thể người phụ nữ sẽ kích hoạt phản ứng viêm mạnh để chống lại tác nhân gây bệnh. Các chất trung gian viêm không chỉ ảnh hưởng đến đường hô hấp mà còn lưu hành trong máu, tác động đến nhiều cơ quan khác.
Cụ thể:
Những tác động này thường mang tính ngắn hạn và sẽ cải thiện khi cơ thể hồi phục hoàn toàn, nhưng trong thời gian bị cúm, khả năng thụ thai thành công có thể giảm rõ rệt.
Nam giới cũng chịu ảnh hưởng rõ rệt khi mắc cúm, đặc biệt do tinh trùng rất nhạy cảm với nhiệt độ. Bình thường, tinh hoàn nằm ngoài cơ thể để duy trì nhiệt độ thấp hơn khoảng 2-3°C so với thân nhiệt, giúp tinh trùng phát triển tốt.
Khi sốt do cúm, nhiệt độ cơ thể tăng cao có thể:
Chu kỳ tạo tinh trùng kéo dài khoảng 72-74 ngày, nhưng cúm chủ yếu ảnh hưởng đến những tinh trùng đã trưởng thành. Vì vậy, tác động này thường chỉ mang tính tạm thời và có thể kéo dài vài tuần sau khi nam giới hồi phục hoàn toàn.
Cúm không chỉ ảnh hưởng đến đường hô hấp mà còn gây ra phản ứng stress toàn thân trong cơ thể. Khi mắc cúm, nồng độ cortisol (hormone stress) tăng cao, từ đó có thể làm rối loạn hệ thống hormone sinh sản.
Ở phụ nữ, tình trạng này có thể khiến chu kỳ rụng trứng bị chậm hoặc chất lượng trứng giảm tạm thời. Ở nam giới, cortisol tăng cao có thể ức chế sản xuất testosterone, đây là hormone đóng vai trò quan trọng trong quá trình tạo và duy trì chất lượng tinh trùng.
Nếu thụ thai xảy ra khi người mẹ đang bị cúm, thai kỳ sẽ bắt đầu trong điều kiện sức khỏe không lý tưởng. Đây lại chính là giai đoạn đầu rất quan trọng, khi các cơ quan của thai nhi bắt đầu hình thành và phát triển, nên bất kỳ yếu tố bất lợi nào cũng cần được cân nhắc kỹ.
Nếu thụ thai xảy ra khi người mẹ đang bị cúm, thai kỳ sẽ bắt đầu trong điều kiện sức khỏe không lý tưởng. Đây lại chính là giai đoạn đầu rất quan trọng, khi các cơ quan của thai nhi bắt đầu hình thành và phát triển, nên bất kỳ yếu tố bất lợi nào cũng cần được cân nhắc kỹ.
Nếu việc thụ thai xảy ra trong lúc đang điều trị cúm, vấn đề dùng thuốc trở nên đặc biệt đáng lo ngại. Nhiều loại thuốc cảm cúm phổ biến không được khuyến cáo sử dụng trong thai kỳ, nhất là 3 tháng đầu.
Cụ thể:
Trong thực tế, nhiều phụ nữ có thể đã dùng các thuốc này khi chưa biết mình mang thai. Dù không phải trường hợp nào cũng gây hậu quả nghiêm trọng, nhưng đây là rủi ro hoàn toàn có thể tránh được nếu trì hoãn việc thụ thai cho đến khi cơ thể hồi phục hoàn toàn.
Các nghiên cứu cho thấy, nhiễm trùng kèm sốt cao trong giai đoạn đầu thai kỳ có thể làm tăng nhẹ nguy cơ sảy thai tự nhiên. Nguyên nhân chủ yếu là do phản ứng viêm mạnh của cơ thể tạo ra môi trường không thuận lợi cho phôi thai còn rất non yếu phát triển. Khi hệ miễn dịch hoạt động quá mức để chống lại virus, cơ thể có thể hiểu nhầm phôi thai là yếu tố lạ và làm gián đoạn quá trình làm tổ.
Tuy nhiên, cần hiểu rõ rằng nguy cơ này mang tính tương đối, không có nghĩa cứ thụ thai khi đang bị cúm là chắc chắn sẽ sảy thai. Trên thực tế, vẫn có nhiều trường hợp thai kỳ phát triển hoàn toàn bình thường. Dù vậy, xét trên góc độ y học dự phòng, chờ đến khi cơ thể khỏe mạnh hoàn toàn trước khi thụ thai vẫn là lựa chọn an toàn và chủ động nhất cho cả mẹ và em bé.
Có một số tình huống mà việc thụ thai trong lúc đang bị cúm tiềm ẩn rủi ro cao và không nên xảy ra, vì có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và sự phát triển sớm của thai nhi.
Khi cúm tiến triển nặng hoặc xuất hiện biến chứng, việc thụ thai trong giai đoạn này tiềm ẩn nhiều rủi ro và cần tuyệt đối tránh. Cụ thể, không nên mang thai nếu gặp các tình huống sau:
Trong những trường hợp này, ưu tiên hàng đầu là điều trị dứt điểm bệnh cúm và phục hồi sức khỏe hoàn toàn trước khi lên kế hoạch mang thai.
Những phụ nữ có bệnh lý nền mạn tính cần đặc biệt thận trọng, vì cúm có thể làm bệnh trở nặng và gây nguy hiểm nếu mang thai trong thời điểm này. Khi cơ thể chưa ổn định, việc thụ thai không được khuyến khích.
Cụ thể, cần tránh thụ thai khi:
Trong các trường hợp này, lựa chọn an toàn nhất là điều trị ổn định bệnh nền và hồi phục hoàn toàn sau cúm trước khi tiếp tục kế hoạch mang thai.
Một số trường hợp cúm nặng buộc phải sử dụng thuốc kháng virus như oseltamivir. Mặc dù thuốc này được xếp vào nhóm C về an toàn thai kỳ (cần cân nhắc kỹ giữa lợi ích và nguy cơ), nhưng không nên thụ thai trong thời gian đang dùng thuốc để đảm bảo an toàn cho thai nhi.
Tương tự, nếu người bệnh phải sử dụng bất kỳ loại thuốc nào khác trong quá trình điều trị cúm, nên trao đổi với bác sĩ để biết thời điểm phù hợp và an toàn trước khi có kế hoạch mang thai.
Cuộc sống không phải lúc nào cũng theo đúng kế hoạch. Nếu bạn đã quan hệ tình dục trong thời gian đang bị cúm và lo lắng có thể mang thai, hãy bình tĩnh và thực hiện các bước cần thiết sau đây.
Trước hết, bạn cần giữ bình tĩnh. Nguy cơ mang thai và ảnh hưởng đến thai kỳ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ cúm nặng hay nhẹ, có sốt cao hay không, đã sử dụng loại thuốc nào và liệu việc thụ thai có thực sự xảy ra. Không phải cứ quan hệ một lần là chắc chắn mang thai, nhất là khi cơ thể đang mệt mỏi vì bệnh, lúc này khả năng thụ thai thường thấp hơn so với bình thường.
Hãy ghi lại ngày quan hệ và theo dõi kỳ kinh nguyệt kế tiếp. Nếu bị trễ kinh, bạn nên dùng que thử thai tại nhà, vì các test hiện nay có thể phát hiện thai sớm ngay từ những ngày đầu trễ kinh. Khi kết quả dương tính, hãy chủ động đi khám sản khoa sớm để được tư vấn kịp thời.
Khi thăm khám, cần thông báo đầy đủ cho bác sĩ về đợt cúm đã mắc: thời điểm khởi phát, có sốt cao hay không, đã sử dụng những loại thuốc nào. Những thông tin này giúp bác sĩ đánh giá chính xác nguy cơ và xây dựng kế hoạch theo dõi phù hợp. Đừng ngại chia sẻ, vì càng rõ ràng thì việc chăm sóc và bảo vệ thai kỳ càng an toàn.
Nếu đã xác nhận mang thai, bạn nên bổ sung acid folic ngay để hỗ trợ sự phát triển sớm của thai nhi. Acid folic giúp giảm nguy cơ dị tật ống thần kinh, với liều khuyến nghị 400-800 mcg mỗi ngày, bắt đầu càng sớm càng tốt trong thai kỳ.
Song song đó, hãy tập trung hồi phục sức khỏe: ăn uống đầy đủ dưỡng chất, nghỉ ngơi hợp lý, uống đủ nước và tránh căng thẳng. Giữ tinh thần thoải mái, tuân thủ theo dõi của bác sĩ sản khoa và tin tưởng vào khả năng thích nghi, bảo vệ tự nhiên của cơ thể mẹ và bé.
Đây là thắc mắc rất thực tế của nhiều cặp đôi khi muốn chủ động lên kế hoạch mang thai một cách an toàn và khoa học.
Với trường hợp cúm thông thường không có biến chứng, cơ thể thường cần khoảng 1-2 tuần sau khi hết triệu chứng để hồi phục hoàn toàn. Hồi phục không chỉ là hết sốt hay hết ho, mà là khi hệ miễn dịch đã ổn định trở lại và cơ thể lấy lại trạng thái cân bằng, đủ năng lượng.
Bạn có thể nhận biết cơ thể đã sẵn sàng khi:
Nếu vẫn còn mệt kéo dài hoặc thiếu sức sống, đó là dấu hiệu cơ thể chưa thực sự hồi phục và chưa nên vội lên kế hoạch mang thai.
Với nam giới, sốt cao do cúm có thể ảnh hưởng tạm thời đến chất lượng tinh trùng, nên cơ thể cần một khoảng thời gian để hồi phục.
- Sau khi hết sốt khoảng 2-3 tuần, chất lượng tinh trùng thường đã cải thiện rõ rệt và có thể đủ tốt cho việc thụ thai.
- Trường hợp cúm nặng, sốt cao kéo dài nhiều ngày, nên cân nhắc chờ thêm khoảng 1 tháng để tinh trùng được phục hồi tối ưu hơn.
- Việc chờ đợi này đặc biệt quan trọng với các cặp vợ chồng lớn tuổi hoặc đang gặp vấn đề về sinh sản, nhằm tăng khả năng thụ thai khỏe mạnh.
Nếu trong thời gian điều trị cúm bạn phải dùng thuốc kháng virus, kháng sinh hoặc các thuốc khác, hãy hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ về thời gian chờ an toàn trước khi thụ thai. Một số loại thuốc cần có đủ thời gian để được đào thải hoàn toàn khỏi cơ thể nhằm giảm rủi ro cho thai kỳ.
Với phụ nữ có bệnh nền mạn tính hoặc từng bị cúm nặng kèm biến chứng, nên chờ ít nhất 1 tháng sau khi khỏi bệnh và đi tái khám đánh giá sức khỏe tổng thể trước khi mang thai. Điều này giúp đảm bảo cơ thể đã hồi phục tốt và bệnh nền được kiểm soát ổn định, sẵn sàng cho một thai kỳ an toàn.
Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh. Với các cặp đôi đang chuẩn bị mang thai, chủ động phòng ngừa cúm là một bước quan trọng để bảo vệ sức khỏe và tạo nền tảng an toàn cho thai kỳ.
Tiêm vaccine cúm mùa là cách phòng bệnh hiệu quả và an toàn nhất cho các cặp đôi đang có kế hoạch sinh con. Cả nam và nữ nên tiêm vaccine trước khi bắt đầu cố gắng thụ thai, tốt nhất là trước mùa cúm (thường vào tháng 9-10 hằng năm). Vaccine giúp giảm nguy cơ mắc cúm, hạn chế lây nhiễm trong cộng đồng và bảo vệ sức khỏe sinh sản.
Nhiều người lo ngại vaccine cúm có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản hoặc không an toàn khi đang chuẩn bị mang thai. Thực tế, đây là quan niệm sai lầm. Vaccine cúm không ảnh hưởng đến khả năng thụ thai và được chứng minh là an toàn cho phụ nữ đang có kế hoạch mang thai, thậm chí an toàn trong suốt thai kỳ. Vì vậy, nhiều bác sĩ sản khoa còn khuyến cáo tiêm vaccine cúm để bảo vệ cả mẹ và thai nhi, đặc biệt trong mùa dịch.
Virus cúm chủ yếu lây qua giọt bắn đường hô hấp và tiếp xúc trực tiếp, vì vậy các biện pháp phòng ngừa hằng ngày đóng vai trò rất quan trọng:
Một hệ miễn dịch khỏe mạnh là lá chắn quan trọng giúp cơ thể chống lại cúm và nhiều bệnh khác. Vì vậy, bạn nên duy trì chế độ ăn cân đối với nhiều rau xanh, trái cây, protein chất lượng và ngũ cốc nguyên hạt để cung cấp đủ vitamin, khoáng chất cần thiết. Các vi chất như vitamin C, vitamin D và kẽm đặc biệt có lợi cho chức năng miễn dịch.
Bên cạnh đó, hãy ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm, tập thể dục nhẹ nhàng khoảng 30 phút mỗi ngày và học cách kiểm soát căng thẳng. Với các cặp đôi đang chuẩn bị mang thai, việc tránh hút thuốc lá và hạn chế rượu bia càng quan trọng hơn, vì những thói quen này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản mà còn làm suy yếu hệ miễn dịch.
Hãy chủ động xây dựng lịch chăm sóc sức khỏe sinh sản, trong đó ghi chú thời điểm tiêm vaccine cúm, khám sức khỏe định kỳ và các mốc quan trọng khác. Nếu dự định thụ thai vào một giai đoạn cụ thể, nên tiêm vaccine cúm trước đó 1-2 tháng để cơ thể kịp tạo miễn dịch đầy đủ.
Khi một người trong cặp đôi mắc cúm, người còn lại nên hạn chế tiếp xúc gần, ở phòng riêng nếu có thể và tuân thủ hướng dẫn phòng bệnh. Chỉ nên tiếp tục kế hoạch thụ thai sau khi cả hai đã hồi phục hoàn toàn, tốt nhất chờ thêm khoảng 1 tháng để đảm bảo an toàn.
Đang bị cảm cúm có nên thụ thai không là băn khoăn phổ biến của nhiều cặp đôi khi chuẩn bị mang thai, nhất là trong mùa cúm. Thực tế, thụ thai khi cơ thể chưa hồi phục hoàn toàn có thể làm tăng rủi ro cho thai kỳ sớm và ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé. Để an tâm lên kế hoạch sinh con an toàn, bạn nên chờ cơ thể khỏe mạnh trở lại và chủ động thăm khám, tư vấn chuyên môn cùng đội ngũ bác sĩ tại I-Medicare.
Tiếng Việt
English
한국어
